Is jouw website WCAG proof? Check het hier.

Bezoekers van je website bestaan niet alleen uit "die hard" computernerds die binnen 1 of 2 clicks de juiste pagina hebben gevonden. Een hele hoop mensen hebben er moeite mee. Denk aan ouderen, laaggeletterden en fysiek of cognitief beperkten. Deze bezoeker wordt vaak vergeten. – Nu is er de WCAG. Richtlijnen om je site toegankelijk en begrijpelijk te maken voor iedereen in Nederland.

Er zijn genoeg mensen met beperkingen, die moeite hebben met het opnemen van informatie op een webpagina. Zo’n beperking kan verschillende oorzaken hebben. De meest voor de hand liggende oorzaak is bijvoorbeeld een visuele beperking. 19% van de Nederlanders kampt ermee, waarvan 3% ernstig: dat zijn maar liefst 446.000 mensen! Een groep die volgens het Oogfonds met een gestage 20% stijgt. Die wil je niet uitsluiten.

Net als ouderen. Over een gestaag stijgende groep gesproken. Nederland heeft volgens de laatste telling ruim 3 miljoen 65 plussers (CBS, 2018), wat in de komende decennia zal groeien naar 3,5 miljoen.

En dan zijn er ook nog mensen die kampen met laaggeletterdheid. Volgens Stichting Lezen en Schrijven hebben in Nederland 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. En vaak hebben deze mensen ook moeite met digitale vaardigheden.

Wanneer je dus spreekt over bezoekers van het web met een mogelijke beperking, dan spreek je over miljoenen Nederlanders. Grote delen van de bevolking die je zeker niet wil uitsluiten op je corporate site of shop. En die mag je eigenlijk niet uitsluiten als je als overheid of zorginstelling een website maakt.

Maar hoe zorg je ervoor dat iedereen zijn weg vindt op je site? Hoe zorg je ervoor dat je jouw website inclusief maakt en daarbij niemand vergeet? Daar is de WCAG dus voor in het leven geroepen.

Wat is WCAG?

WCAG staat voor “Web Content Accessibility Guidelines”. Dit zijn dus letterlijk richtlijnen die zijn opgesteld om de inhoud op websites voor iedereen toegankelijk te maken. En met iedereen bedoelen we dus ook mensen met beperkingen zoals spraak-, zicht- en gehoor- beperkingen of fysieke, cognitieve en neurologische beperkingen. Het hele spectrum.

De meest actuele lijst en leidende versie is de 2.1 versie: de WCAG 2.1. Dit is de laatste update en richt zich specifiek op mensen met een cognitieve, taal- of leerbeperking, mensen met verminderd zicht, en gebruikers van mobiele toepassingen. Deze nieuwe richtlijnen hebben vooral betrekking op de webbouwers, aangezien zij degene zijn die de websites van overheidsklanten in orde mogen maken. De grondleggers van een WCAG proof platform. ?

Is de WCAG verplicht?

Daar is de term nogal misleidend in. Eigenlijk zijn het geen richtlijnen, want die zijn altijd vrijblijvend. En dat is de WCAG niet helemaal. De WCAG is sinds 2018 al verplicht voor alle overheidsorganisaties. Dus ben je een staats-, regionale of lokale overheidsinstantie? Of een publiekrechtelijke instelling? Dan zijn het dus al ‘eisen’ geworden, in plaats van ‘richtlijnen’. De correcte benaming voor deze groep, is dus eigenlijk ‘toegankelijkheidseisen’.

De toegankelijkheidseisen zijn vooral van belang bij de redacteurs/content managers van overheidsorganisaties en de bouwers van hun digitale platformen. Tijdens de ontwikkeling van een website ligt de verantwoordelijkheid bij de webbouwer, maar daarna is het aan de redacteuren om de content van de website goed in te richten.

Waar vind ik de (juiste) WCAG checklist voor 2020?

De officiële WCAG lijst van W3C (een organisatie die de webstandaarden voor het wereldwijde web ontwerpt) vind ik persoonlijk de beste, als developer. Deze komt tenslotte rechtstreeks van de bron.

Hij is volledig in het Engels, maar wel altijd up-to-date. Een Nederlandse vertaling bestaat wel – van digitoegankelijkheid.nl en wcag.nl – maar die volgen nog niet de nieuwste 2.1 versie. Dus werk je alsnog niet waterdicht aan je toegankelijkheid.

Beide niet perfect, dus maakte ik de perfecte variant zelf. Dit is de… *tromgeroffel please*

Gratis WCAG 2.1 checklist

Hoe gebruik ik hem?

Hou hem bij de hand. Aan de start van elk nieuw digitaal project, en tijdens de hele doorontwikkeling ervan. Niet alleen als project owner (klant team), maar ook als developer (webbouwer). Het is belangrijk dat beide partijen doorlopend op de hoogte zijn van de webrichtlijnen en in hoeverre ze hieraan kunnen voldoen.

Je gebruikt de WCAG checklist dus om als digitaal strategen, webbouwers en (overheids)organisaties samen te kunnen afstemmen hoe “WCAG-proof” je webplatform gaat zijn.

Bekende drempels onderweg

Jammer genoeg is het niet bepaald een gevalletje appeltje-eitje om volledig aan WCAG 2.1 te kunnen voldoen. Een uitdaging, maar zeker niet onmogelijk. Waar je bijvoorbeeld tegenaan kunt lopen:

• Koppelingen met externe partijen, waarbij je geen invloed hebt op de HTML of Javascript die je terugkrijgt. Dus kijk goed met welke partijen je koppelingen wil maken en zorg waar mogelijk over goede afspraken.
• Daarnaast bestaat ook de kans dat een webbouwer volledig toegespitst is op een verouderd Content Management Systeem (CMS) dat niet of nauwelijks te customizen is, waardoor het behalen van sommige webrichtlijnen lastig is.
• De content manager die teveel vrijheid neemt om het uiterlijk van de pagina aan te passen door via de WYSIWYG (what you see is what you get) editor inline stijlen toe te passen.
• Als de content manager extra spaties of nieuwe regels toevoegt om de content te positioneren. Dit kun je voorkomen door bij de development de invoer van content te beperken. Zo kun je eigenlijk niets fout doen.

Zo werken wij met de WCAG

Als developer kun je al veel drempels weghalen en voorkomen, door van meet af aan te werken met de WCAG checklist in je achterhoofd. Een paar belangrijke dingen die wij direct in ons werk meenemen als jij de wens hebt aan de WCAG te voldoen:

1. We houden de Exitable WCAG checklist paraat, uiteraard.
2. We vullen voor afbeeldingen in de template meteen een alt tekst in. Waar nodig, dan. Want je hoeft afbeeldingen van een lijn of hoek natuurlijk niet te vervangen door (uitgesproken) tekst als de afbeelding niet van belang is voor de content op de pagina.
3. We zetten tooltjes in zoals Silktide om beperkingen te simuleren. Zo zie je bijvoorbeeld hoe het is om een website te bezoeken als je blind of kleurenblind bent!
4. We implementeren de Siteimprove Accessibility Checker plugin. Die checkt alles van toegankelijkheid tot vindbaarheid en veiligheidsproblemen.
5. We kijken naar mogelijke beperkingen in de WYSIWYG editor zodat de beheerder straks niet veel mogelijkheden meer heeft om met de content te knoeien.
6. We controleren de frontend code via de W3C Markup Validation Service. Check, check, dubbelcheck!

De laatste stap

Zodra beide partijen tevreden zijn met het resultaat en de website live kan, wil je nog een laatste stap zetten als overheidsorganisatie, om echt waterdicht WCAG proof te zijn. De toegankelijkheidsverklaring fixen. Of als organisatie die uit zichzelf volledig aan de WCAG wil voldoen natuurlijk. Dat doe je hier.

...En je bent WCAG proof!

Dat was ‘m. Doe er je voordeel mee. Sluit die miljoenen Nederlanders niet uit. Wees op z’n minst WCAG vriendelijk, of ga voor WCAG proof. Overheid of niet. Download hieronder onze WCAG checklist om je site toegankelijk en begrijpelijk te maken voor iedereen in Nederland. En mocht je nog hulp nodig hebben; je weet ons te vinden :)